Vua Si Vi
Ng�y xưa ở Ấn �ộ c� vị vua h�ng mạnh Si-Vi (Sivi) trị v�
kinh th�nh A-R�t-Tha-Pu-Ra (Arithapura) thuộc vương quốc Si-Vi.
Nh� vua sinh được một ho�ng tử cũng đặt t�n l� Si-Vi.
�ến tuổi trưởng th�nh, th�i tử đi Tắc-Xi-La (Taxila) học tập.
L�c trở về, nhờ đầy đủ th�ng minh kiến thức, th�i tử được
phụ ho�ng đề cử giữ chức ph� vương trong nước.
Khi vua cha qua đời, th�i tử Si-Vi l�n l�m vua, cai trị d�n
ch�ng rất c�ng b�nh v� nh�n đức. Nh� vua cho thiết lập s�u
trại tế bần ở kinh đ�, bốn trại tại c�c cổng th�nh v� hai
trại b�n ngo�i ho�ng cung. Mỗi ng�y nh� vua bố th� khoảng
s�u trăm ng�n đồng tiền cho d�n ngh�o. Mỗi th�ng v�o c�c
ng�y mồng t�m, mười bốn v� rằm nh� vua đến thăm c�c trại n�y
v� gi�m s�t để c�ng việc ph�n ph�t tiền bạc cho kẻ ngh�o
được nghi�m chỉnh thi h�nh.
V�o một ng�y trăng tr�n, vua Si-Vi ngồi tr�n ngai v�ng dưới
c�y lọng che v� suy nghĩ đến những việc m� đức vua đ� l�m
gi�p đỡ cho d�n ch�ng:
"Về vật chất kh�ng c� c�i g� m� ta đ� kh�ng cho. Nhưng sự bố
th� n�y chưa l�m ta thỏa m�n. Ta muốn bố th� những vật thuộc
ho�n to�n của ch�nh th�n ta. H�m nay, khi đến trại tế bần,
nếu c� ai muốn xin một bộ phận nơi th�n thể ta, ta sẽ vui
l�ng cho họ phần đ�. Nếu kẻ n�o bảo rằng họ cần người n� lệ,
ta sẽ cởi �o cẩm b�o v� tới đ� l�m c�ng việc của người đầy
tớ để gi�p họ. Nếu c� người xin ta cặp mắt, ta sẽ m�c ch�ng
ra ngay khỏi đầu để cho họ".
Nh� vua tắm với mười s�u b�nh nước hoa v� mặc y phục sang
trọng. Sau khi d�ng bữa ăn thịnh soạn, đức vua cỡi tr�n thớt
voi được trang ho�ng rực rỡ v� đi ra nơi ph�t chẩn.
�ế Th�ch (Sakka) vua của h�ng chư thi�n c� � định thử nh�
vua. Ng�i nghĩ rằng: "Vua Si-Vi quyết định bố th� cho bất
cứ người n�o xin cặp mắt của �ng ta. Khi gặp dịp ta sẽ thử
xem nh� vua c� thể thực hiện được sự hy sinh cao cả n�y hay
kh�ng".
Vua �ế Th�ch liền cải dạng l�m vị tu sĩ B� La M�n (brahmin)
m� l�a đứng b�n ngo�i nh� tế bần. L�c nh� vua cỡi voi đi tới,
�ng liền đưa tay ra k�u xin: "T�u đại vương, kh�ng nơi
n�o tr�n thế gian kh�ng nghe tiếng tăm về những việc l�m
phước đức của ho�ng thượng. Như nh� vua đ� thấy l� t�i bị m�.
�ức vua c� đủ hai con mắt. T�i từ xa đến đ�y mong bệ hạ bố
th� cho t�i xin một con mắt của ng�i". Nh� vua suy nghĩ:
"��y ch�nh l� điều m� ta đ� nghĩ tới trong cung điện h�m
nay. T�m nguyện của ta sẽ được th�nh tựu. Ta sẽ bố th� một
m�n qu� m� từ trước nay kh�ng ai c� thể l�m." �ức vua
quay người sang hỏi vị B� La M�n: " Ai bảo ngươi đến xin
con mắt của ta? �� l� bộ phận quan trọng nhất nơi th�n thể
con người v� kh� l�ng lấy ra cho".
"T�u đại vương, �ế Th�ch, vua của chư thi�n bảo t�i đến
xin con mắt của ng�i. Người ta n�i rằng bố th� con mắt l�
m�n qu� qu� b�u nhất hơn tất cả. Mong vua Si-Vi đừng từ chối.
H�y cho t�i xin một con mắt của ng�i".
"N�y đạo sĩ B� La M�n, ngươi muốn xin ta một con mắt. Ta sẽ
cho ngươi cả hai con".
N�i xong, nh� vua bảo vị B� La M�n, theo ng�i trở về ho�ng
cung.
Tin nh� vua muốn bố th� cặp mắt cho đạo sĩ B� La M�n m� được
loan ra khắp kinh th�nh. C�c ho�ng hậu, thống so�i, thượng
thơ v� quần thần đ� thỉnh cầu đức vua: "T�u bệ hạ, xin
ng�i đừng cho cặp mắt. Bệ hạ n�n bố th� tiền bạc, ngọc ng�
v� san h�. H�y cho ngựa, voi, xe v� vải kim tuyến. C� thể
cho những vật dụng qu� b�u nhất của bệ hạ, nhưng xin ng�i
h�y giữ g�n long thể an to�n v� khỏe mạnh để gi�p đỡ c�c
thần d�n trung th�nh của bệ hạ. Ch�ng t�i van xin đừng bố
th� cặp mắt của ho�ng thượng".
"Trẫm đ� ph�t nguyện bố th� bất cứ vật g� m� người ta xin
trẫm. Nếu trẫm kh�ng giữ đ�ng lời nguyện, trẫm sẽ phạm một
trong những điều tội lỗi nhất. Thần thức trẫm sẽ bị đe dọa
v� trẫm sẽ bị đọa xuống c�i địa ngục của Di�m Vương (Yama).
Kh�ng c� ai xin, trẫm sẽ kh�ng bố th� vật g�. Nhưng vị tu sĩ
B� La M�n đ� van n�i xin cặp mắt của trẫm cho n�n trẫm phải
giữ lời hứa".
C�c quần thần thưa: "Bệ hạ mong được điều g� khi bố th�
cặp mắt của bệ hạ? Do nguy�n nh�n n�o khiến bệ hạ h�nh động
như thế? V� gi� trị sự sống, sắc đẹp, nguồn vui hay quyền
lực? Tại sao đại vương Si-Vi đ� phải bố th� cặp mắt ng�i v�
phước b�u kiếp sau?"
"Khi bố th� cặp mắt, trẫm kh�ng mong cầu được danh vọng,
gi�u sang, vương quốc hay nhiều ho�ng tử. Hạnh nguyện bố th�
l� con đường đạo đức của c�c th�nh nh�n. L�ng trẫm cảm thấy
tr�n ngập nguồn vui khi nghĩ đến việc bố th�".
Nh� vua quay sang vị y sĩ giải phẩu v� n�i: "N�y Si-Va Ca
(Sivaka), ngươi l� bạn v� bề t�i của trẫm. Ngươi n�n l�m
theo lời trẫm y�u cầu. H�y lấy cặp mắt của trẫm ra với b�n
tay thiện xảo của ngươi v� trao tặng cặp mắt ấy cho vị tu sĩ
B� La M�n m� l�a n�y"
"T�u bệ hạ, xin ng�i n�n suy nghĩ kỹ lại. �em cho cặp mắt
của bệ hạ kh�ng phải l� một việc tầm thường".
"N�y Si-Va-Ca, trẫm đ� suy nghĩ rồi. �ừng chậm trễ v� n�i
nhiều trước mặt trẫm. Theo lệnh trẫm, ngươi h�y lấy cặp mắt
của trẫm ra".
Vị y sĩ giải phẫu do dự nhưng rồi vẫn phải mổ lấy cặp mắt
của nh� vua ra theo � muốn của ng�i. Sự đau đớn thật lớn lao,
tất cả c�c quần thần đều quỳ c�i xuống nơi ch�n đức vua,
kh�c l�c v� k�u than: "Trời ơi! Thưa bệ hạ, tại sao bệ hạ
l�m vậy? Bệ hạ hy sinh cặp mắt của bệ hạ".
Nh� vua im lặng nhận chịu sự đau đớn v� kh�ng thốt một lời
n�o. Sau đ�, nh� vua bảo vị tu sĩ B� La M�n đến gần. "N�y,
đạo sĩ B� La M�n h�y nhận lấy cặp mắt của trẫm để lắp v�o
nơi lỗ hổng kh�ng tr�ng thấy của ngươi. Con mắt của sự gi�c
ngộ s�u xa sẽ ng�n lần qu� b�u hơn con mắt của người thế tục
n�y. Nhờ ngươi m� ta c� cơ hội để bố th�".
�ạo sĩ B� La M�n lấy cặp mắt của nh� vua, �p v�o nơi hai lỗ
trống con mắt của m�nh v� rời khỏi cung điện. Vừa ra đến
ngo�i cổng th�nh, �ng hồi phục lại nguy�n h�nh (�ế Th�ch) v�
trở về thi�n giới.
Nh� vua bấy giờ bị m�, ng�i ở lu�n trong ho�ng cung, kh�ng
thể đi lại tự do. V�i h�m sau, đức vua suy nghĩ: "Người
m� l�m sao c� thể điều khiển c�ng việc quốc gia. Ta n�n trao
vương quốc n�y cho c�c triều thần v� sẽ v�o nơi c�ng vi�n
sống ẩn như một nh� tu khổ hạnh". �ức vua cho mời c�c
quan đại thần đến v� n�i cho họ biết về điều nh� vua dự định
l�m: "Trẫm chỉ cần một người đi theo với trẫm m� th�i. �ng
ta sẽ chăm s�c v� dẫn dắt trẫm khi đi đường".
Nh� vua bảo đ�nh xe ngựa lại cho ng�i. Nhưng c�c quần thần
đ� kh�ng muốn đức vua bước l�n xe ngựa. Họ mang kiệu bằng
v�ng đến v� cung nghinh ng�i tới c�ng vi�n. Sau khi sắp đặt
chỗ ở an to�n cho nh� vua, họ để lại một người hầu cận v�
tất cả trở về ho�ng cung.
Vua �ế Th�ch nơi c�i trời nh�n xuống thấy vua Si-Vi đang tọa
thiền ở c�ng vi�n, ng�i liền nghĩ: "Ta sẽ ban cho nh� vua
một phần thưởng bằng c�ch gi�p cho mắt của ng�i s�ng lại".
Vua �ế Th�ch trở xuống trần gian với h�nh d�ng đ�ch thực của
m�nh v� đứng trước đức vua m� l�a. Nh� vua nghe bước th�n lạ
liền hỏi: "Ngươi l� ai v� ngươi muốn ta gi�p việc g�?"
"Ta l� �ế Th�ch, vua của h�ng chư thi�n, v� từ c�i trời
ta xuống đ�y thăm ng�i. Ta muốn ban ơn cho đức vua th�nh
thiện. H�y cho ta biết điều g� ng�i mong ước".
"N�y vua �ế Th�ch, ta đ� từ bỏ sự gi�u sang, quyền thế v� v�
số tiền bạc của cải. Ta muốn chết v� kh�ng th�ch g� nữa v�
ta bị m�".
"N�y vua Si-Vi, ng�i y�u cầu ta ban cho sự chết, v� ng�i
bị m� l�a hay bởi ng�i kh�ng muốn sống?".
"Thưa Ng�i, v� t�i bị m�".
"N�y vua Si-Vi, ng�i đ� bố th� v� nghĩ đến phước b�u tương
lai. Người ta xin ng�i một con mắt, nhưng ng�i lại hy sinh
cho họ cả hai. Ng�i h�y cho t�i biết sự thật tại sao ng�i
h�nh động như thế, rồi cặp mắt của ng�i sẽ được phục hồi lại".
"Thưa vua �ế Th�ch, nếu Ng�i muốn ban lại cho t�i cặp mắt,
xin Ng�i ho�n trả ch�ng lại t�i như kết quả v� sự bố th� của
t�i".
"Mặc d� ta l� �ế Th�ch, vua của h�ng chư thi�n, nhưng ta
kh�ng thể cho ai con mắt được. Nay v� t�m bố th� cao cả của
ng�i, chứ kh�ng bởi l� do n�o kh�c, m� cặp mắt được ho�n cho
ng�i".
�ức vua hoan hỷ đ�p: "Bất cứ ai đến y�u cầu t�i bố th�,
t�i sẽ cho họ tất cả, chứ kh�ng suy t�nh g� hết. Nếu sự thật
đ�ng như lời t�i n�i xin một con mắt h�y trở lại với t�i."
Ngay khi nh� vua vừa thốt ra những lời như vậy, một con mắt
liền hiện ra nơi lỗ mắt trống của ng�i.
Nh� vua n�i tiếp: "Vị tu sĩ B� La M�n đến gặp v� xin t�i
một con mắt, t�i đ� cho �ng ta cả hai. H�nh động bố th� ấy
đ� mang lại cho t�i nguồn vui v� an lạc lớn lao nhất. Nếu
lời t�i n�i l� đ�ng sự thật, xin cho lại t�i con mắt kh�c".
Tức th� con mắt thứ hai hiện ra, v� cặp mắt n�y được gọi l�
"��i mắt của Ch�n L� Tuyệt �ối v� To�n Hảo".
Vua trời �ế Th�ch d�ng thần lực tạo ra cảnh thi�n triều hội
họp tại c�ng vi�n. �ế Th�ch n�i với nh� vua: "N�y vua Si-Vi,
để ban thưởng cho hạnh nguyện bố th� cao cả của đức vua, nay
t�i hiến tặng cho ng�i cặp mắt thần. Ng�i c� thể nh�n thấy
xuy�n qua những bức tường, khối đ�, n�i đồi v� thung lũng.
Ng�i c�n thấy xa được mỗi ph�a h�ng trăm dặm". Rồi �ế
Th�ch liền từ gi� nh� vua để trở lại thi�n đ�nh.
Th�p t�ng bởi c�c triều thần. Nh� vua trở về kinh đ�, v�
giữa đ�m rước lễ nghi tưng bừng ng�i tiến v�o cung điện
Căn-�a-Ca (Candaka) hay "Mắt Chim Khổng Tước". Tin
tức mắt nh� vua s�ng lại được loan truyền khắp vương quốc Si-Vi
v� d�n ch�ng đến viếng thăm đức vua c�ng mang theo tr�n tay
họ với những qu� tặng.
Một hội trường lớn được dựng l�n nơi cổng v�o cung điện, v�
nh� vua ngồi tr�n ngai v�ng dưới c�i lọng của ho�ng gia. Một
đội trống tiến v�o kinh th�nh để l�i cuốn tập họp quần ch�ng.
Khi đ�m đ�ng quy tụ đứng trước nh� vua, ng�i l�n tiếng ng�
lời với c�c thần d�n: "Hỡi quốc d�n xứ Si-Vi, nay qu� vị
đ� tr�ng thấy đ�i mắt thần n�y, xin mọi người đừng bao giờ
d�ng thức ăn m� kh�ng nghĩ đến việc chia xẻ gi�p đỡ kẻ kh�c.
Ai trong c�c bạn, khi c� người y�u cầu bố th�, ngay cả đến
c�c vật th�n thiết nhất m� lại nỡ l�ng từ chối? Cặp mắt
huyền diệu của trẫm l� m�n qu� tặng của thi�n thần. Ch�ng c�
thể nh�n thấy xa h�ng trăm dặm khắp mọi hướng xuy�n qua bức
tường, v�ch đ�, n�i đồi v� thung lũng. Trẫm đ� bố th� đ�i
mắt chết để nhận lại cặp mắt thần. Hỡi c�c thần d�n của trẫm,
h�y lu�n lu�n đem của cải bố th� cho người ngh�o khổ. H�y
l�m điều l�nh gi�p đỡ tất cả ch�ng sanh v� qu� vị sẽ được
th�c sinh l�n thi�n giới".
V�o c�c ng�y lễ v� mỗi nửa th�ng, vua Si-Vi đ� thuyết giảng
những điều như vậy cho mọi người, khuyến gi�o họ hướng đời
m�nh theo cuộc sống đạo đức. D�n ch�ng của nh� vua đ� bố th�,
l�m những điều phước thiện, v� cuối c�ng họ được phước b�u
sinh l�n c�i trời, sống đời đời hạnh ph�c với h�ng chư thi�n.
Tr�ch từ "Những mẫu chuyện tiền th�n �ức Phật
------>
Trở về Phật
Pháp Ngành Thiếu
<------
|